[Interview] Feit en fictie in het diepzeeduiken

Er bestaan heel wat clichés rond diepzeeduiken. Zo denken misschien sommigen onder jullie dat duiken alleen maar gebeurt in kristalhelder water. Maar is dat wel zo? Sporting Hub vroeg Hubertine Heremans, de secretaris van Poseidon vzw, om een aantal vastgeroeste mythes te ontkrachten.

(Ine Leonard met medewerking van Margriet Elzinga)

Diepzeeduiken gebeurt vaker in troebel water dan je denkt. Foto door ettyx1138

Is diepzeeduiken een sport die je in België kan beoefenen?

Hubertine: “De meeste mensen associëren diepzeeduiken met tropische oorden, maar de sport wordt veel vaker beoefend in het troebel water van onze Noordzee, in rivieren en in volgelopen groeves. Omdat je er letterlijk geen hand voor je ogen ziet, is een kennis van het materiaal, de technieken en de sport zelf onontbeerlijk.”

Is diepzeeduiken een luilakkensport?

Hubertine: “Hoewel diepzeeduiken geen competitiesport is en doorgaans voor recreatieve doeleinden wordt beoefend, is het toch geen luilakkensport. Je hebt er behoorlijk wat conditie voor nodig. Verder vergt de sport een grondige training, zodat je als duiker weet waar en hoe je veilig kan duiken. Duiken is wel geen intensieve sport is. Een intensieve sport vereist namelijk een groot zuurstofverbruik. Dat is niet zo bij duiken. Het is juist de bedoeling om zo weinig mogelijk zuurstof te verbruiken, zodat je langer onder water kunt blijven.

Gevaar. Foto door WIlly Volk

Is (diepzee)duiken een gevaarlijke sport?

Hubertine: “De duiksport is niet zonder gevaren. De mens leeft van nature niet onder water en is er dan ook niet voor gemaakt. Er kan dus wel eens iets mislopen. Het is mogelijk dat je niet-vredelievende onderwaterfauna tegenkomt, maar de meeste ongelukken zijn te wijten aan een gebrek aan ervaring of kennis van de sport of het falen van het materiaal.”

Wat zijn de meest voorkomende duikgerelateerde aandoeningen?

Je kan genezen van Caissonziekte in een decompressieruimte. Foto door slagheap

Hubertine: “De meest voorkomende aandoeningen zijn gescheurde trommelvliezen, longoverdruk en de Caissonziekte. Het trommelvlies kan scheuren omdat de druk toeneemt met de diepte. Dat kan echter al worden voorkomen door te klaren. Klaren betekent dat je je neus dichtknijpt, terwijl je door je neus, probeert uit te blazen. Longoverdruk treedt op als je vergeet uit te ademen wanneer je (snel) stijgt. De Caissonziekte kan je oplopen door te snel te stijgen. Vanaf 15 meter neemt immers het drukverschil tussen het water en de lichaamsvloeistoffen van een duiker toe. Als duiker kan je daarom niet zomaar naar het oppervlak stijgen. Je moet, naargelang de diepte, pauzes inlassen bij het stijgen waarbij je telkens enige tijd moet wachten vooraleer verder te stijgen. Wanneer je als duiker niet zou wachten, kunnen er stikstofbelletjes ontstaan in je bloed. Dat noemt men ook wel de Caissonziekte. Als die belletjes je hart bereiken, kan je een hartaanval krijgen en sterven.”

Hubertine: “Verder kan je als duiker ook in de problemen komen en verdrinken als je duikfles leeg is. Je kan denken dat zoiets uitgesloten is, maar het kan gebeuren, bijvoorbeeld, wanneer duikers zich in onderwatergrotten of in een wrak wagen en daarbij de hoeveelheid zuurstof uit het oog verliezen.”

Hubertine: “Natuurlijk zijn de gevaren relatief. Je kan als duiker de sport net zo gevaarlijk maken als je dat zelf wilt. Als je duiktank leeg is, moet je niet beginnen panikeren. Je zoekt je duikbuddy op en vraagt hem om zuurstof. Het is dus zeer onverstandig om alleen te gaan duiken.”

Kunt u mij iets meer vertellen over Poseidon vzw?

Logo Poseidon vzw. Foto door Poseidon vzw

Hubertine: “We trainen op maandag- en donderdagavond in Sportoase Philipssite in Leuven. Je kan al duikles volgen vanaf je veertien, maar de meeste leden zijn tussen de achttien en vijfendertig jaar. Normaal gezien is diepzeeduiken een echte mannensport. Maar hier bij Poseidon hebben wij toch al dertig procent vrouwelijke leden. Omdat Poseidon een overeenkomst heeft met de KU Leuven volgen ook soms Erasmusstudenten de lessen. Uit noodzaak worden die lessen dan in het Engels gegeven.”

Jullie werken met een gepersonaliseerde lessenkaart. Wat houdt dat in?

Hubertine: “Je moet in totaal acht zwembadsessies en vijf buitenduiken achter de ‘zwemvliezen’ hebben om een ster te verdienen. Bij Poseidon kan je die lessen en duikbeurten spreiden. Op de lessenkaart staat dan welke sessies je al hebt gevolgd en welke je nog moet afwerken. Dat maakt ons uniek als duikclub.”

Wat bedoelt u met ‘een ster’?

Hubertine: “Je kan in totaal vier sterren als duiker en drie sterren als instructeur-duiker verzamelen. Voor het eerste brevet hoef je geen examen af te leggen, wel moet je alle lessen volgen. De overige brevetten houden wel een theorie- en praktijkexamen in. De behaalde brevetten gelden wereldwijd aangezien Poseidon deel uitmaakt van NELOS (Nederlandstalige Liga voor Onderwateronderzoek en –Sport). NELOS vormt samen met zijn Franstalige tegenhanger LIFRAS (Ligue Francophone de Recherches et d’Acivités Sous-marines) BEFOS-FEBRAS (Belgische Federatie voor Onderwateronderzoek en -Sport – Fédération Belge de Recherches et d’ Acivités Sous-marine) die op haar beurt deel uit maakt van de wereldbond voor diepzeeduiken: CMAS (Confédération Mondiale des Activités Subaquatiques).